સ્કેપગોટ:પરેશ વ્યાસ

સ્કેપગોટ: સાક્ષાત્ વનેચંદપણું

કોનો ગણવો વાંક ?

પોતપોતાનો મારગ જ્યારે

લેતો આજ વળાંક. – મકરંદ દવે

‘વોશિંગ્ટન ટાઈમ્સ’નાં સમાચાર છે કે અમેરિકામાં વધતી મોંઘવારી અને ગેસોલીન(પેટ્રોલ)નાં વધતાં જતાં ભાવ માટે પ્રેસિડન્ટ બાયડનને સ્કેપગોટ મળી ગયો છે અને એ છે વ્લાદામિર પુતિન. ‘પાયોનીયર’ લખે છે કે રશિયા અને પશ્ચિમ(નાં દેશો) વચ્ચેનાં યુદ્ધમાં યુક્રેન સ્કેપગોટ છે. સ્કેપગોટ(Scapegoat) એટલે?

આપણો સાહિયારો અનુભવ છે. કશુંક ન થવાનું થાય એટલે આપણે દોષારોપણ કરવા માટે કોઈને ને કોઈને ગોતી કાઢીએ કે આ અસફળતા માટે આ વ્યક્તિ જવાબદાર. બિચારાનું આમ તો પાંચિયું ય ન આવે પણ જ્યારે દેશ કે સરકાર કે પેઢી કે સંસ્થા ફસાય ત્યારે કોઈ વ્યક્તિને જવાબદાર ઠેરવી સામે ધરી દેવામાં આવે. એમ કે અમે તો દૂધે ધોયેલાં છીએ પણ આ જે અયોગ્ય બન્યું એ માટે આ ભાઈ કે આ બહેન જવાબદાર. વાંક ન હોય કે ન હોય ગુનો પણ તો ય જવાબદાર જે ઠેરવાય એ સ્કેપગોટ કહેવાય. આપણે એને હોળીનું નાળિયેર પણ કહી શકીએ. ભગવદ્ગોમંડલ અનુસાર ‘હોળીનું નાળિયેર’ એટલે આફત કે જોખમમાં ત્રાહિતને સંડોવવો કે સપડાવવો તે. અમેરિકામાં મોંઘવારી વધી પણ બાયડેનની જવાબદારી નથી. એ તો પુતિન યુક્રેન સામે યુદ્ધે ચઢ્યા એમાં અમેરિકામાં ભાવ આસમાને ચઢ્યાં. અહીં પુતિન સ્કેપગોટ છે. અથવા તો બીજો દાખલો આપીએ તો રશિયા અને પશ્ચિમી દેશોની કોલ્ડવોર (શીતયુદ્ધ)માં યુક્રેન આજે સ્કેપગોટ બની ગયું.

ગૂગલને અર્થ પૂછો તો ઇંગ્લિશ શબ્દ ‘સ્કેપગોટ’ નો ગુજરાતી અર્થ ‘બલિનો બકરો’ એવું કહે. આમ સમાચાર વાંચીએ તો અર્થ સાચો ય લાગે. પણ શબ્દની વ્યુત્પત્તિ એવું સૂચવતી નથી. ‘સ્કેપ’ એ એસ્કેપ (Escape) પરથી આવ્યો છે. એસ્કેપ એટલે ભાગી છૂટવું. ગોટ (Goat) તો આપણે જાણીએ. બકરો. સ્કેપગોટ એટલે બલિનો બકરો થવામાંથી છટકી/ભાગી ગયો એ બકરો. અને આમ જુઓ તો યુક્રેન બલિનો બકરો બન્યો. તો પછી છટકી ગયો એ કોણ? આ માટે, હે પ્રિય વાંચકો, આપણે શબ્દનો ઇતિહાસ જાણીએ.

પૌરાણિક હિબ્રુ કથાનક અનુસાર વર્ષમાં એક વાર પ્રાયશ્ચિતનો દિવસ આવે ત્યારે બલિ ચઢાવવાની વિધિ માટે લોકો બે બકરાંને પસંદ કરે. પછી લોટરીથી નક્કી થાય કે કયો બકરો વધેરાશે? અને કયો બકરો છટકી જશે? એક ઈશ્વર માટે અને બીજો અઝાઝેલ માટે. આધુનિક ઇતિહાસવિદ વિદ્વાન ‘અઝાઝેલ’નો અર્થ કરે છે એવો રાક્ષસ જે રણપ્રદેશમાં રહે છે. પણ તે વખતે અમારા જેવા સારા અનુવાદકો નહોતા! હિબ્રુમાં શબ્દ છે ‘એઝ ઓઝેલ’ એટલે બકરો જે જતો રહ્યો. અને એટલે આવું કન્ફ્યુઝન થયું. પછી તો પુરાણ કથા ગ્રીક અને પછી લેટિનમાં થઈને ૧૬મી સદીમાં ઇંગ્લિશમાં આવી ત્યારે અઝાઝેલ શબ્દ અનુવાદ થતો થતો ‘સ્કેપગોટ’ થઈ ગયો. બકરો જે ભાગી છૂટયો. પણ આ બકરો એમ ભાગી છૂટયો નથી. ધાર્મિક વિધિ અનુસાર આખા ઈઝરાયેલનાં લોકોનાં તમામ પાપનો ભાર એને માથે નાંખીને પછી… એને રણમાં છૂટ્ટો મૂકી દેવામાં આવે છે. એવું મનાતું કે જે બકરો વધેરાયો એ પ્રાયશ્ચિત માટેનો હતો હતો અને બીજો બચી ગયેલો બકરો લોકોનાં તમામ પાપ લઈને રણમાં જતો રહ્યો. એનો અર્થ એ કે હવે પૌરાણિક ઇઝરાયેલનાં લોકોને એક વર્ષ સુધી પાપમાંથી મુક્તિ મળી ગઈ. હવે આવતા વર્ષ સુધી પાપ થઈ શકે! જબરું અનુકૂળ અર્થઘટન. હેં ને?

એ જરૂરી નથી કે સ્કેપગોટ કોઈ વ્યક્તિ જ હોય. સ્કેપગોટ સંસ્થા પણ હોય. રાજકીય પક્ષ પણ હોય. રાજકીય પક્ષનાં અસંતુષ્ટ લોકો પણ હોય. દેશ પણ હોય. અથવા અર્થતંત્ર પણ હોય. વિરોધપક્ષનાં નેતા પણ હોય. અરે, ખુદ વડાપ્રધાન પણ હોય. પ્રખર હ્યુમરિસ્ટ માર્ક ટ્વેઇન અનુસાર આપણાં પાપ માટે છેલ્લે ભગવાન તો સ્કેપગોટ હોય જ છે! આપણે આપણાં પાપ જેની પર થોપી દઈએ એ સ્કેપગોટ. પણ સાચું કહું.. બહુ રાહત મળી જાય છે હોં જ્યારે આપણી ભૂલ કે પાપનો આરોપ મઢવા માટે કોઈ બીજું આપણને મળી જાય. એમ કે અમે તો બહુ સારા પણ અમને આવા જ લોકો ભેટી ગયા. અમે કરીએ તો કરીએ પણ શું? કહે છે કે હારમાં પણ જે હસી શકે છે એનો અર્થ એ કે એને કોઈ સ્કેપગોટ મળી ગયો છે! સંજોગને આપણે સ્કેપગોટ બનાવી દઈએ છીએ. સરકાર, અર્થતંત્ર, નસીબ, હરીફો વગરે મારા ફેવરિટ સ્કેપગોટ છે. મારા પાપ એમનાં કારણે છે. હું દોષારોપણ કરું એટલે મનને શાંતિ મળે છે. મારી પોઝિટિવ છબી યથાવત રહે છે. ફિલોસોફર કેનેથ બર્ક એને સ્કેપગોટ મિકેનિઝમ કહે છે. એક સમાનાર્થી શબ્દ ‘વ્હીપિંગ બોય’ વિષે અમે અગાઉ લખી ગયા છીએ. પુરાણા જમાનામાં રાજકુમારને તાલીમ અપાતી ત્યારે એની સાથે એની જ ઉંમરનો અન્ય સામાન્ય છોકરાને પણ એવી જ તાલીમ અપાતી. રાજકુમાર ભૂલ કરે તો એને સજા થોડી અપાય? એટલે પેલાં સામાન્ય છોકરાને કોરડે કોરડે મારીને સજા કરવામાં આવે. રાજકુમારને પોતાની ભૂલ ઈનડાયરેક્ટલી સમજાય જાય! અહીં પેલો સામાન્ય છોકરો સ્કેપગોટ છે. મોટા માણસની મોટી વાતો.. હેં ને?

મને કોઈ સ્કેપગોટ બનાવે તો હું શું કરું? મારે સ્વીકારી લેવું કે મારી ઉપર એની અવળી અસર ચોક્કસ પડશે. દુ:ખી થવું કુદરતી છે. એવું પણ થાય કે એક વાર સ્કેપગોટ બન્યા એટલે વારંવાર બનીએ જ. પદ્મશ્રી શાહબુદ્દીનભાઇનું અમર પાત્ર વનેચંદ જેવું મારી સાથે થતું રહે. સ્કેપગોટ ખરેખર તો સેક્રિફાઇસગોટ છે. પણ હું મારી હદ નક્કી કરી દઉં. હવે એવાં લોકો સાથે મારે કટ. અને પછી સ્વસંભાળ મારી પ્રાથમિકતા રહે. આમ તો ‘સ્વાર્થ’ શબ્દ ખોટો બદનામ થઈ ગયો છે પણ હું સ્વ માટે, મારા પોતાના માટે સઘળું કરી છૂટું. અને એટલું તો મારે ઓછામાં ઓછું કરવું જ રહ્યું કે હું પોતે મારી જાતને ન જ ધિક્કારું. ફરીથી નવેસરથી નવા સંબંધ. જે મને સ્કેપગોટ બનાવે એને હવે હું ઓળખી ગયો છું. એનાં જેવા લોકોને હવે ઓળખી ગયો છું. કોઈ ફરીથી એવું કરે તો હું સામનો કરી શકું છું.

લેખની શરૂઆતમાં મૂર્ધન્ય કવિ મકરંદ દવે સાહેબની પંક્તિ ટાંકી છે. મારગ પોતે વળાંક લે તો વાંક કોનો? અહીં કોઈ વ્યક્તિ સ્કેપગોટ નથી. સંજોગ સ્કેપગોટ છે. પોતે પોતાની જાતને સ્કેપગોટ બનાવવા કરતાં અન્ય મૂર્ત કે અમૂર્તને સ્કેપગોટ બનાવતા રહેવું. ટેન્શન નહીં લેનેકા, ક્યા?

શબ્દ શેષ:

“સ્કેપગોટ બનતા અટકવાનો શ્રેષ્ઠ રસ્તો છે બીજો કોઈ સ્કેપગોટ શોધી કાઢવો.” –અમેરિકન લેખક વોરેન આઇસ્ટર, ધ ગોબલિન્સ ઓફ ઈરોસ (૧૯૫૭)

Detoxification is Medicine

Rajendra Trivedi <rmtrivedi@comcast.net>

*Medicine Is Not Always Found In Bottles, Tablets or Vaccines*

Detoxification is Medicine

Quitting Junk Food is Medicine

Exercise is Medicine.

Fasting is Medicine.

Nature is Medicine.

Laughter is Medicine.

Vegetables And Fruits Are Medicine.

Sleep is Medicine.

Sunlight is Medicine.

Gratitude And Love Are Medicine.

Friends are Medicine.   

Meditation is Medicine.

Being Fearless is Medicine

Postive attitude is Medicine

Unconditional love towards all living beings is Medicine

*ACCEPTING & STAYING IN PRESENT MOMENT IS THE BEST MEDICINE*

*20 WAYS TO AGE WELL*

1- Don’t get involved in the children’s lives.

2- Do not interfere with grandchildren’s education.

3- Love your son-in-law and daughter-in-law, it was your son/daughter who made the choice.

4- Never take sides or give opinions on their wedding.

5- Don’t be an old complainer.

6- Don’t be an old man with self-pity.

7- Don’t keep talking ABOUT MY TIME, it’s already past, nobody is interested in your history.

8- Have plans for your future.

9- Don’t talk about sickness or  diseases.  No one is interested.

10- No matter how much you earn, save an amount every month.

11- Save some money for your funeral or at least have a plan.  Don’t leave the burden to the children.

12- Have a health plan or save some money for medical expenses.  (If possible)

13- Don’t stay or  tuned too much to the news or politics, after all you won’t be able to solve anything.

14- Just enjoy your  TV program or listening to your favourite music. Learn to have fun n don’t get anxious or upset about any news.

15- If you like it, keep a pet for companionship.

16- Stay active, perhaps, learn to cook, make garden, sing, play musical instruments,exercise, go for a stroll. Whatever it is, just don’t sit around and do nothing.

17- Keep yourself neat and clean all the time. Maintain clean personal hygiene .

18- Accept aging happily, till then, enjoy each passing  day and live wisely.

20- Let age be a bridge to the future and never a ladder to the past.

Finally, don’t keep good whisky, wine or beer for tomorrow, it might be too late! So keep yourself well hydrated

This is a special sunrise called Manidarshan which takes place in the Himalayas at 3:30 in the morning. It displays three pulses (Ida, Pingala, Sushma) and also crescent. It is also called Lord Shiva Vishwaroop Darshan.

Unforgettable & Very Heart Touching Message :

Rajendra Trivedi <rmtrivedi@icloud.com>

*Unforgettable & Very Heart Touching Message :*

*An old teacher was being interviewed by a young professional. The professional started interviewing the teacher as planned earlier.*

*Young professional – “Sir, in your last lecture, you told us about “Contact” and “Connection.” It’s really confusing. Can you explain?”*

*The old teacher smiled and apparently deviating from the question asked the young professional:*

*”Are you from this city?”*

*professional : “Yeah…”*

*Teacher : “Who are there at home?”*

*The professional felt that the teacher was trying to avoid answering his question since this was a very personal and unwarranted question. Yet the young professional said: “Mother had expired. Father is there. Three brothers and one sister. All married…”*

*The old teacher, with a smile on his face, asked again: “Do you talk to your father?”*

*The young professional looked visibly annoyed…*

*The old teacher : “When did you talk to him last?”*

*The young professional, supressing his annoyance said: “May be a month ago.”*

*The old teacher : “Do your brothers and sisters meet often? When did you meet last as a family gathering?”*

*At this point, sweat appeared on the forehead of the young professional.*

*It seemed that the old teacher was interviewing the young professional.*

*With a sigh, the Journalist said: “We met last at festival two years ago.”*

*The old teacher : “How many days did you all stay together?”*

*The young professional (wiping the sweat on his brow) said: “Three days…”*

*Old teacher : “How much time did you spend with your Father, sitting right beside him?”*

*The young professional looking perplexed and embarassed and started scribbling something on a paper…*

*The old teacher : “Did you have breakfast, lunch or dinner together? Did you ask how he was? Did you ask how his days are passing after your mother’s death?”*

*Drops of tears started to flow from the eyes of the young professional.*

*The old teacher held the hand of the young professional and said: “Don’t be embrassed, upset or sad. I am sorry if I have hurt you unknowingly… But this is basically the answer to your question about “Contact and Connection .” You have ‘Contact’ with your father but you don’t have ‘Connection’ with him. You are not connected to him. Connection is between heart and heart…*

*Sitting together, sharing meals and caring for each other, touching, shaking hands, having eye contact, spending some time together… All your brothers and sisters have ‘Contact’ but no ‘Connection’ with each other…”*

*The Young Professional wiped his eyes and said : “Thanks Sir for teaching me a Fine & Unforgettable Lesson.”*

*This is the reality today.*

*Whether at home or in the society everybody has lots of contacts but there is no connection. Everybody is busy in his or her own world…*

*Let us not maintain just,*

*”Contacts”*.

*but let us*

*Remain “Connected.”*

*Caring,*

*Sharing &*

*Spending Time with all our Dear ones.*

BY THE WAY, THIS ALSO INCLUDES MY *DEAR FRIENDS*🙏

*A N O S O G N O S I A*

Rajendra Trivedi 

*A N O S O G N O S I A*

Anosognosia, _a temporary forgetfulness_, by French Professor, Bruno Dor, of the Institute of Memory and Alzheimer’s Disease (IMMA),

La Pitié-Salpêtrière, Hospital, Paris.

He addresses the subject in a rather reassuring way:

“If anyone is aware of his memory problems, he does not have Alzheimer’s.”

1. I forget the names of families …

2. I do not remember where I put some things …

It often happens in people 60 years and older that they complain that they lack memory.

“The information is always in the brain, it is the “processor” that is lacking.”

This is *”Anosognosia”* or temporary forgetfulness.

Half of people 60 and older have some symptoms that are due to age rather than disease.

The most common cases are:

– forgetting the name of a person,

– going to a room in the house and not remembering why we were going there

– a blank memory for a movie title or actor, an actress,

– a waste of time searching where we left our glasses or keys …

After 60 years most people have such a difficulty, which indicates that it is not a disease but rather a characteristic due to the passage of years .

Many people are concerned about these oversights hence the importance of the following statement:

“Those who are conscious of being forgetful have no serious problem of memory.

“Those who suffer from a memory illness or Alzheimer’s, are not aware of what is happening.”

Professor Bruno Dubois, Director of IMMA, reassures the majority of people concerned about their oversights:

“The more we complain about memory loss, the less likely we are to suffer from memory sickness.”

– Now for a little neurological test:

Only use your eyes!

1- Find the C in the table below!

OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO

2- If you have already found the C,

Then find the 6 in the table below.

999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999969999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999999

3- Now find the N in the table below.

Attention, it’s a little more difficult!

MMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMNMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMM

If you pass these three tests without problem:

– you can cancel your annual visit to the neurologist.

– your brain is in perfect shape!

– you are far from having any relationship with Alzheimer’s.

So, share this with your over-60 friends, it can reassure them.

અમોલ અને જુલી/આનંદરાવજી

મા આનંદરાવજી

આપની ”અમોલ અને જુલીની” સ રસ  વાર્તા.. અનેક જગ્યાએ -અમારા અનેક સ્નેહીઓમા પણ અનુભવાતી વેદનાની ઘટના છે ! ડીવોર્સ અંગે દ્વિધાના વિચાર વમળે — 

અમારા લગ્ન પહેલા અમને અમારા દાદાજી સમજાવતા -જીવનનો પ્રવાહ નિરંતર પરિવર્તનશીલ હોય છે,  આનંદ અને યાતના એકબીજાના પૂરક છે. આનંદની પાછળ  દુઃખ આવે છે અને આ ચક્કર પાછું ફરે છે.  તમારી જાતને ભાવનાત્મક  રીતે બચાવવા માટે અને નકારાત્મક પરિસ્થિતિને લાભદાયીમાં ફેરવી શકે એવો એક માર્ગ છે. હકારાત્મક રહેવું તે છે. જયારે મુશ્કેલ સમયમાં તમે હકારાત્મક વિચારો છો ત્યારે, તે તમારા કડવા સંજોગોને મધુર સંજોગોમાં ફેરવી શકે છે. જ્યારે દુ:ખ ભરી પરિસ્થિતિ આવે છે ત્યારે હકારાત્મક  રહેવું  જ મુશ્કેલ છે, આ નેગેટીવપણું છોડતા જાવ, સમભાવે નિકાલ કરીને. પોઝિટીવ તો એની મેળે રહેશે . આવુ અમે અનેક દંપતીઓને સમજાવીએ છીએ

 ડીવોર્સના કેસોમા અમારા મા જજસાહેબ શરુઆતમા જો સમજુતી  શક્ય હોય તો અમારા મહીલા મંડળને સોંપતા. મારા પ્રમુખપદમા કેટલાક ડીવોર્સમા સમજાવવામા અમે સફળ રહ્યા હતા.જો કે સામાન્ય તયા અમને આવા કારણ સમજાયા હતા

 ૧ ધણી થવામાં વાંધો નથી, પણ ધણીપણું બજાવવામાં વાંધો છે.

૨ મતભેદ એ અથડામણ છે ને અથડામણ એ નબળાઈ છે.

૩ અમારો મત’ કહ્યું એટલે આવરણ આવે. સ્વમતના આવરણને લીધે પરમત સમજાય નહીં એટલે પછી ત્યાં આગળ વાંકું જ બોલ બોલ કરે ! 

આપણે સરળ ભાષામા અમારા અનુભવના કેસોમા-છૂટાછેડા થવાના મુખ્ય કારણો નીચે મુજબ છે..!! 

૧પતિ પત્નીનો એકબીજા પર શંકાશીલ સ્વભાવ દોષારોપણ, અને આક્ષેપો સાથે જીવવું.

૨આર્થિક સ્થિતિ સારી ના હોય જેના કારણે ઘર ચલાવવા માટે રોજે રોજનો ઘર કંકાસ.

૩એકબીજાના પરિવારને માન સન્માન ના આપી જાહેરમાં તેમની બે ઈજ્જતી કરવી જેનાથી કોઈ એકનું અથવા બંનેનું સ્વમાન ઘવાય.

.૪પતિના તોછડા સ્વભાવ ને કારણે વારે ઘડીએ લડાઈ ઝગડા થતા હોય જેનાથી કંટાળી ને પત્ની છૂટા છેડા માગે..

૫ પતિ દારૂડિયો હોય અને પત્ની તેમજ બાળકોનું ભરણ પોષણ અંગે બરાબર ધ્યાન ના રાખતો હોય તેવા સંજોગોમાં..૬આવા કારણોસર મોટા ભાગના લગ્ન છૂટા છેડામાં પરિણમે છે.. લગ્ન જીવનની નાવ એક બીજાના વિશ્વાસ પર ચાલે છે..! હવે તો  

ये पाप है क्या ये पूण्य है क्या

रितो पर धर्म की मोहरे है

हर युग में बदलते धर्मो को

कैसे आदर्श बनाओगे ?—સાંપ્રત કાળે તો ડીવોર્સના કેસોમા અમારા અનેક સ્નેહીઓમા આ તબાહી જોઇ છે તેથી ઘણા સ્નેહીઓના દિકરા-દીકરી  લીવ ઇન રીલેશનમા રહે છે ! રમુજ લાગે તેવી સત્ય વાતે-જ્યોતિષીએ કુંડળી જોઇ કહ્યું કે લગ્ન મુશીબત લાવશે પણ લીવ ઇન મા વાંધો નથી!

સુ શ્રી કલ્પનાબેનનું કાવ્ય છુટાછેડા યાદ આવે

પતિ પત્નીને કહે છેઃ

તમે કહો તો ઉઠું સજની, તમે કહો તો બેસુ,

ઉઠ-બેસનાં ચક્કરમાં ભવના ચક્કર કાપુ.

તમારા આંખના અફીણ પીને, જીવતર આખુ કાપ્યું,

ના સહેવાનુ સહન કરીને દિલડુ તમારૂ જીત્યુ.

તમે દિન કહો તો દિન, અને રાત કહો તો રાત,

બસ તમારી હા માં હા, હુ રહ્યો તમારો ગુલામ.

મારી ભોળી ભાર્યા મે વંઢેર્યો તારો ભાર,

દિલની રાણી તુજને બનાવી, જીત્યો જગ-સંસાર.

પત્ની જવાબ આપે છેઃ

એ શું બોલ્યા મારા સાજન?, જનમો, જનમનાં ભરથાર,

તમેજ મારો વડલો અને તમેજ મારી છાયા.

તન મનથી ચાહીને મેં પાયો તમારો વિશ્વાસ,

બન્નેની શક્તિથી મે દિપાવ્યો ઘર-સંસાર,

તમે પ્રેમ કરીને પરણ્યા, મેં, પરણીને કર્યો પ્રેમ …

આ પ્રેમના નાજુક ધાગે, બંધાઇ રહ્યાં હેમખેમ!

તડકો-છાંયડો, ઉતાર-ચઢાવ, અગ્નિ-પરીક્ષા આપી,

સંબંધોની જાળમાં ફરજો, આપણી નિભાવી.

દુઃખને હસતા સહન કરીને, સુખને નવાજ્યુ હમેશ,

ગુણ-અવગુણ એકબીજાના અપનાવી રહ્યા છેક.

લાગણીઓના ખેલ ખેલીને, જીન્દગી ભરપૂર માણી,

તમે એવાને એવા જ રહ્યા, હું પણ ના બદલાઇ.

ડન્બાર્સ નંબર:પરેશ વ્યાસ

ડન્બાર્સ નંબર: વો પાંચ..

બસ એ જ સંબંધો સાચા, જેની પાસે સ્વયં ખૂલતી હોય હૃદયની વાચા. -મુકેશ જોષી ટાગોર કહી ગયા કે એકલો જાને રે! પણ અઘરું છે. સાથ જોઈએ, સંગાથ જોઈએ. અને સંબંધ બાંધવો અને નિભાવવો એ બે અલગ વાત છે. જીવવું હોય, સારી રીતે જીવવું હોય તો મિત્રો, સગાવહાલાંઓ અને ઓળખીતાપાળખીતાઓ-નો સાથ હોવો જરૂરી છે. દેશને ચલાવવા સૌનો સાથ, સૌનો વિકાસ જોઈએ પણ માણસને ચલાવવા કેટલાં જણ (કે જણી)નો સાથ જોઈએ? આજનો શબ્દ ડન્બાર્સ નંબર (Dunbar’s Number) એ દર્શાવે છે. માનવ સંબંધનું પણ એક શાસ્ત્ર છે. અર્થપૂર્ણ અને સ્થિર સંબંધો તમે કેટલાં સાથે બાંધી/જાળવી શકો? ૭૫ વર્ષીય રોબિન ડન્બાર નામનાં બ્રિટિશ ઍન્થ્રપૉલજિસ્ટ(માનવશાસ્ત્રી)નો જવાબ છે: ૧૫૦. આ ડન્બાર્સ નંબર છે. ઘણાં ઘનિષ્ઠ સંશોધનનાં અંતે એ પૂરવાર થયું છે કે માનવીનું મગજ ૧૫૦થી વધારે અર્થપૂર્ણ સંબંધ હેન્ડલ કરી શકતું નથી. જો એથી વધારે હોય તો એવા સંબંધ કોહીસિવ (Cohesive) રહી શકતા નથી. ‘કોહીસિવ’ એટલે સાથે વળગી રહે તે, સ્નેહાકર્ષણવાળા, સંઘાતવાળા, સંયુક્ત રહેવાની વૃત્તિવાળા. અમારે ફેસબૂકમાં તો ૫૦૦૦ સંબંધો છે. ઓ રે! પણ એ મિત્રો નથી. અડધાને તો તમે ઓળખાતા ય નથી. કેટલા તો ક્યારેય તમને લાઇકું ય કરતાં નથી. અને તમને લાગે છે કે.. તમે બહોળું મિત્ર વર્તુળ ધરાવો છો. ઓ રે! રોબિન ડન્બાર ફેસબૂકનો અભ્યાસ કરી ચૂક્યા છે. તેઓનાં મતે ૧૫૦નો આંકડો લિમિટ છે. એથી વધારે હોય એવી વ્યક્તિઓ માત્ર નામ પૂરતી હોય છે. પણ આજે અમારે અંતરંગ સંબંધનાં ડન્બાર્સ નંબરની વાત કરવી છે. રોબિન ડન્બારનું એક નવું પુસ્તક આવ્યું છે. ‘ફ્રેન્ડ્સ:અન્ડરસ્ટેન્ડિંગ ધ પાવર ઓફ અવર મોસ્ટ ઇમ્પોર્ટન્ટ રીલેશનશિપ’. એક ઇન્ટરવ્યૂમાં તેઓ કહે છે કે સંબંધોનાં વર્તુળોમાં શામેલ વ્યક્તિઓનો આંકડો ૧.૫થી લઈને ૫૦૦૦ જેટલો છે. ૧.૫ એટલે તદ્દન અંગત, રોમેન્ટિક સંબંધ. પછી આવે છે એવા ૫ સંબંધો, જેનાં ખભે માથું મૂકીને તમે રડી શકો. તમારી તકલીફનાં ટાણે તેઓ બધું જ પડતું મૂકીને તમારી પડખે જ ઊભા હોય. તે પછીનું વર્તુળનો આંકડો ૧૫ છે, જેમાં ઉપરનાં ૫ તો ખરા જ પણ બીજા એવા ૧૦ કે જેની સાથે તમે ઉજાણી કરો, ફિલ્મ જોવા જાઓ, આઇસક્રીમ પાર્ટી કરો. પછી આવે ૫૦ વ્યક્તિઓનું વર્તુળ. કોઈ નાનો પ્રસંગ જેમ કે બર્થડે પાર્ટી ઉજવીએ ત્યારે જેઓને બોલાવીએ એવા લોકો. અને પછી આવે ૧૫૦નો આંકડો. એટલા લોકો જે લગ્ન કે મરણમાં હાજર રહે. સામાન્ય રીતે આ બંને પ્રસંગ જીવનમાં એક વાર જ આવે. હવે ૧૫૦ની મર્યાદા કેમ છે? કારણ.. કારણ કે આપણી પાસે સમય મર્યાદિત છે. ટાઈમ ઈઝ મની. કિંમતી ટાઈમનું ઇન્વેસ્ટમેન્ટ સમજી વિચારીને કરવું- એવું ગુજરાતીને સમજાવવું ન પડે! બધા લોકો સ્વભાવે સરખા હોતા નથી. કેટલાંક સ્વભાવે અંતર્મુખી હોય છે. ઓછું બોલે. આવા લોકો ઓછી સંખ્યામાં મિત્રો રાખવા-માં માને છે, જેથી દરેકને પૂરતો સમય દઈ શકાય. ક્વોલિટી ટાઈમ, યૂ સી! બાહ્યમુખી પ્રતિભા ધરાવતા લોકો સંબંધોની બાબતમાં વધારે પડતો આત્મવિશ્વાસ ધરાવે છે. અને ક્યાંક મેળ ન પડે તો…તું નહીં તો ઓર સહી..આવા લોકોનો અંગત ડન્બાર્સ નંબર વધારે હોઈ શકે. અને એવું પણ છે કે દરેક ઉંમરમાં આ સંખ્યા આટલી જ રહે એવું નથી. ઈન ફેક્ટ, છોકરો/છોકરી પ્રેમમાં પડે ત્યારે એ બે મિત્રો/સહેલીઓનો ભોગ લઈ લેતા હોય છે. પ્રેમ એ પૈસા અને સમયનો વ્યય છે! સમય ન આપી શકે એટલે દોસ્ત દોસ્ત ન રહા થૈ જાય! એ પણ છે કે ઉંમર વધે એમ ડન્બાર્સ નંબર ઘટે. અને પછી રહી જાય છે વો પાંચ અને… અંતે તો ૧.૫ જ. મરો ત્યારે તો એટલાં જ હોય. અરે તો પછી આ હોબાળો શાનો છે?!! પ્રિય કવિ રાજેશ વ્યાસ ‘મિસ્કીન’ લખે કે ઓરડામાં એકાદ ચિત્ર હોય પૂરતું છે; જીવનમાં એક સરસ મિત્ર હોય પૂરતું છે. પણ… અમે પાંચનાં ડન્બાર્સ અંકનાં તરફદાર છીએ. બે મિત્ર વત્તા અનેક સગાઓ પૈકીનાં બે વહાલાંઓ વત્તા એક, જે આ બેમાંથી કોઈ પણ કેટેગરીનાં હોઈ શકે. આમ થયા કુલ પાંચ. ઓહો! ઘણાં થઈ ગયા, ભાઈ! નક્કી કરી લો આપનાં એ પાંચ કોણ છે? એનો અર્થ એવો નથી કે આપનાં જીવનમાં આવેલાં બાકીનાં લોકો નાલાયક છે. પણ આ પાંચ અનન્ય વ્યક્તિઓ આપનાં આપ્તજન છે, પ્રિયજન છે. આપે ‘આનંદ’ ફિલ્મ તો જોઈ જ હશે. અસાધ્ય કેન્સરથી પીડિત આનંદ(રાજેશ ખન્ના)ને દોસ્ત બનાવવાનો ભારે શોખ. કોઈ પણ અજાણ્યાં માણસને પાછળથી ધબ્બો મારીને કહે કે કેમ છો, મુરાલીલાલ..? પેલો કહે કે હું મુરાલીલાલ નથી. તો કોણ છો? પોતાનું નામ કહે એટલે આનંદ એને કહે કે ચાલો, આ બહાને આપણી દોસ્તી થઈ ગઇ. એક વાર એવી જ રીતે એક જણ(જ્હોની વોકર)ને ધબ્બો મારીને પૂછે છે કૈસે હો મુરારીલાલ ..પછી તો બે જણાં વાતોએ વળગે છે. ડો. ભાસ્કર બેનર્જી (અમિતાભ બચ્ચન)ને બોલાવીને આનંદ મુરારીલાલની ઓળખાણ કરાવે છે. મુરારીલાલ એને કહે છે કે એ અને જયચંદ સાથે ભણતાં હતા. ડો. ભાસ્કર કહે છે કે આ જયચંદ નથી. તો પેલો કહે છે કે હું ય મુરારીલાલ નથી, હું ઈસાભાઈ સુરતવાલા છું. આનંદને મૂળ અગણિત મિત્રો બનાવવાનો શોખ હતો. ડન્બાર્સ નંબરકી ઐસી તૈસી! પણ મને લાગે છે કે આનંદમાં રહેવા માટે ઘણાં બધા મિત્રો હોવા જરૂરી નથી. મુરાલીલાલપણું ફિલ્મમાં સારું લાગે. બાકી પાંચ અંગતની સંગત હોય એટલે રંગત હી રંગત..ટેસડો પડી જાય, હોં! એમઝોનવાળા જેફ બેઝોસ કહેતા કે ટીમ એટલી નાની હોવી જોઈએ કે બે પિત્ઝાથી બધાનું પેટ ભરાઈ જાય. અંગત સંબંધ માટે પણ આ પિત્ઝાનો નિયમ સત્ય છે. હા, આપણે એને ૫૦૦ ગ્રામ ફાફડાજલેબીનો નિયમ કહી શકીએ. મરીઝ સાહેબ પણ એવું જ કહે છે: ફક્ત હું એમના માટે ગઝલ લખું છું ‘મરીઝ’, આ ચાર પાંચ જે મારો કમાલ સમજે છે. એ જ તો છે અંતરંગ ડન્બાર્સ નંબર…આજકાલ ઇન્ટરનેટ પર કહેવાય છે કે તમને કોઈ અનફ્રેન્ડ કરે, તમારા ફોલોઅર્સ ઘટે તો એનો અર્થ એ કે તમારો વિકાસ થઈ રહ્યો છે. લો બોલો! શબ્દ શેષ: “એ જેને ઘણાં મિત્રો હોય છે, એને કોઈ મિત્રો હોતા નથી.” –ગ્રીક ફિલસૂફ એરિસ્ટોટલ (ઈ.સ. પૂર્વે ૩૮૪-૩૨૨)”

Happy Holi

. Hoping your Holi is full of friendship and joy.
Holi is an ancient Indian festival now celebrated throughout the world, and this year Holi is on March 18, 2022. Known for its vibrant colors and jubilant celebrations, this day celebrates the return of Spring, the eternal love of Radha Krishna, and the triumph of good over evil with the burning of demon Holika. People build bonfires, practice religious rituals, prepare delicious food and play music. The main festival is a beautiful free-for-all of colors, where people play in the streets, splashing each other with colored water and anointing each other with colored powders.

A key aspect of Holi is the celebration of friendship. Known alternately as the “Festival of Love,” the “Festival of Colors,” and the “Festival of Spring,” Holi is a time for setting aside differences and wiping away grudges. It’s the perfect chance to show your loved ones what they really mean to you. An important part of this is being able to wish those dear to you a happy Holi.

We’ve compiled a list of 100 Holi wishes, greetings and messages perfect to send anyone who might be celebrating. These celebratory phrases are sure to spark joy wherever they’re delivered, and your loved ones celebrating Holi will be touched that you thought of them on this special day. Read on for 100 Holi wishes perfect for any relation!

કલાગુરુની ૧૨૫મી જન્મજયંતિએ સ્મરણાંજલી

Dr.Kanak Ravel <kanakr@yahoo.com>

To:Pragna Vyas,

Wed, Mar 16 at 12:33 AM

કલાગુરુની ૧૨૫મી જન્મજયંતિએ  સ્મરણાંજલી
Visit  my father Kalaguru Ravishankar Raval’s
  website: http://ravishankarmraval.org/  

Worth watching Narendrabhai’s superb presentations abroad -Kanakbhai

#BharatKiBaatSabkeSaath : PM Modi’s live interaction with participants from across the globe

#BharatKiBaatSabkeSaath : PM Modi’s live interaction with participants f…

જરા ટહુકી જવું/યામિની વ્યાસ

ડાળ પર દિલની જરા ટહુકી જવું..

“મેડમ, તમને વાંધો ન હોય તો એક અંગત સવાલ પૂછું?”

“બોલો.”

“તમે પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટરની આવી અઘરી નોકરી સાથે ઘર, બાળકો અને ઓફિસ કેવી રીતે સંભાળી લો છો?” ક્રાઈમબ્રાન્ચ ઓફિસર તરીકે ફરજ બજાવતી શ્લોકા વર્માને ઇન્ટરવ્યૂ લેનાર છોકરીએ ધીરે રહીને પ્રશ્ન પૂછ્યો. બધા સવાલોના જવાબો પિસ્તોલ ચાલતી હોય તે રીતે ફટાફટ આપતી શ્લોકા સહેજ અટકી. તેણે કદાચ આવા પ્રશ્નની અપેક્ષા નહોતી રાખી. જવાબ આપતા એ યાદોમાં ખોવાઈ ગઈ.

શ્લોકા વર્મા સાઇબર ક્રાઇમ બ્રાન્ચના કેસોમાં એટલી વ્યસ્ત રહેતી કે બધું ભૂલીને રાતદિવસ બસ ફરજ માટે તૈયાર રહેતી. એ ક્યારે ત્રીસની થઈ ગઈ તેનું પોતાને પણ ધ્યાન જ ન રહ્યું. તે એકલી જ રહેતી હતી. માબાપ વતનમાં રહેતાં હતાં.એમનું ઘડપણ બારણે ટકોરા દેતું ઊભું હતું. તેઓ શ્લોકાને લગ્ન માટે ખૂબ દબાણ કરતાં હતાં, પરંતુ શ્લોકા ખાસ ધ્યાન આપતી નહોતી. નોન-ગુજરાતી શ્લોકા પૂરી ગુજરાતણ બની ગઈ હતી. એને અહીં ફાવી ગયું હતું. ગુજરાતી લોકોની ખાણીપીણી, રહેણીકરણી અને તેઓનો મીઠો સ્વભાવ તેને ગમતો હતો. આખરે મમ્મીપપ્પાએ તેના જન્મદિવસે વધુ દબાણ કરવાથી એણે કહ્યું, “સારું, હું અહીં જ ગુજરાતી છોકરો શોધી લઈશ.” માબાપને કંઈ જ વાંધો ન હતો. બસ એ પરણે, એનું ઘર વસાવે અને એને બાળકો થાય અને પરિવાર સાથે આનંદભર્યું જીવન જીવે. તેમાં જ રસ હતો.

હવે ચોવીસ કલાક ફરજ પર રહેતી શ્લોકાને પોતાને માટે છોકરો શોધવાનું પણ કેટલું અઘરું હતું! સહકર્મચારીઓ પણ ઘણા બધા સુઝાવ આપતા પરંતુ શ્લોકાને કોઈ જ માફક નહોતો આવતો. આખરે શહેરના ખૂબ જાણીતા ‘મંગળમેળ મેરેજ બ્યૂરો’માં જવાનું કોઈએ સૂચવ્યું. તેઓ પૈસા વધુ લેતા પરંતુ ખૂબ સરસ રીતે કામ કરતા અને સુયોગ્ય મેચ કરી આપતા, કારણ કે ખૂબ ઝીણવટપૂર્વક બંને પાત્રોના પરિવાર, સગાંવહાલાં, અભ્યાસ, સ્વભાવ, રુચિ, પ્રકૃતિ, દેખાવ, કામકાજ વગેરેની તપાસ કરતા અને પછી સેટ થાય એવું લાગે તો જ મળવાનું ગોઠવી આપતા. ખૂબજ અનુભવી પતિપત્ની રંજનાબેન અને અશ્વિનભાઈ આ મંગળમેળ ચલાવતાં હતાં. એ કામ રંજનાબેને શરૂ કર્યું હતું અને અશ્વિનભાઈ પણ રિટાયર્ડ થયાં પછી તેમાં જોડાયા હતા. રંજનાબેને પહેલાં પોતાની જ્ઞાતિ માટે જ શરૂ કર્યું હતું, અને સફળ રહ્યાં હતાં.પછી લોકોનાં વારંવાર ભારપૂર્વક કહેવાથી તેમણે મંગળમેળ બ્યુરો બધાં માટે શરૂ કર્યો. પહેલાં જેમને મેચ કરીને પરણાવી આપ્યાં હતાં એમની બીજી પેઢી પરણવા માટે ઉંમરલાયક થઈ ગઈ હતી. એમાંથી ય થોડાંને સુપાત્ર શોધી આપ્યાં હતાં. તેઓ ગર્વથી કહેતાં પણ કે- તેમણે લગ્ન કરાવેલ કોઈપણ યુગલના ક્યારેય છૂટાછેડા નહોતા થયા. એ સદ્ભાગ્ય એમને સાથ આપતું. પહેલાં તો જન્માક્ષર બહાર જોવડાતાં પણ પછી તો અશ્વિનભાઈ જાતે જ જન્માક્ષર જોતાં. તેમની સાથે એમનો પૌત્ર ભિન્ન રહેતો. સૌથી નિરાળા એ બાળકનું નામ પણ અશ્વિનદાદાએ જ પાડ્યું હતું. પણ વહાલથી એને ભીંનું કહેતા.

એક જીવલેણ અકસ્માતમાં ભીંનુંએ મમ્મીપપ્પા અને દાદાદાદીએ એકનો એક પુત્ર, પુત્રવધુ ગુમાવ્યાં પછી ભીંનું તેમની પાસે લાડકોડમાં ઉછર્યો.ભિન્ન નાનપણથી જ સ્વભાવે ભોળિયો કહી શકાય તેવો હતો. તેને ભણવાનું જરા પણ ન ગમતું. શાળામાં જતો જ નહીં, આનાકાની કરતો. દાદા જબરજસ્તી મૂકી આવતા તો બાજુમાં બગીચામાં બેસી રહેતો અને સમય થાય ત્યારે રીક્ષામાં પાછો આવી જતો. દાદાદાદી એવું સમજતાં કે તે શાળાએ જઈને આવ્યો છે. માંડ નવમાં ધોરણ સુધી ભણ્યો. પછી તો દસમા ધોરણની પરીક્ષા ચારેક ટ્રાયલ કરીને પાસ કરી ને ભણવાનું છોડી દીધું. દાદાદાદીને થયું કે, હવે કેમ કરવું? આમ પણ તેને દુનિયાદારીથી ઝાઝી ગતાગમ નહોતી.આટલાં ભણતરમાં નોકરી પણ કોણ આપે? પણ દાદાદાદી સાથે મંગળમેળનું કામ એને ફાવતું. દિલનું કામ એ દિલ દઈને કરતો.

શ્લોકાએ મંગળમેળમાં જઈને ફોર્મ ભર્યું. અશ્વિનભાઈ અને રંજનાબેને તેની વિગત જાણી. કેવું પાત્ર જોઈએ એ બાબતે બધું પૂછી લીધું. એકવાર અરજી આવી જાય પછી તેઓ જે જે પાત્ર અનુકૂળ લાગે તેને ખૂબ ઊંડાણપૂર્વક તપાસ કરતાં અને વર્ષોથી કામ કરતાં તેથી ઘણાં બધાં કુટુંબો તેમને ઓળખતાં હતાં અને મદદ પણ કરતાં હતાં. તેઓ ઝીણવટભરી શોધ કરવાં ઘર કે ઓફિસની અણધારી મુલાકાતે પણ પહોંચી જતાં. એ માટે બેત્રણ છોકરાછોકરી તેમણે કામ પણ રાખ્યાં હતાં કે જે આ બધી તપાસ કુશળતાપૂર્વક કરતાં.

ઘરનાં જ આંગણામાં હિંચકો અને ટેબલ ખુરશી મૂકીને આજુબાજુ વેલીઓ ઊગાડીને સરસ મજાની બેઠક વ્યવસ્થા સજાવી હતી. ત્યાં બંને તરફના પાત્રો આવીને બેસીને એકબીજાની મુલાકાત કરી શકે અથવા તો દૂર બગીચામાં જઈ શકે અથવા દરિયાકિનારે કે ક્યાંય પણ જઈ શકે તેની તેઓ વ્યવસ્થા કરતાં. તેઓને બહાર જવું હોય અથવા તો રેસ્ટરાંમાં જવું હોય તો એ રીતની વ્યવસ્થા કરી આપતાં, તેઓ એકબીજાને શાંતિથી મળી શકે અને બંનેની સુરક્ષા જળવાય એનું પણ તેઓ ધ્યાન રાખતાં. અને કેટલાય વખત પછી બધુ બરાબર છે તેવું ધ્યાનમાં આવે ત્યારે જ એકમેકને સૂચવતાં. અરે આટલો અભ્યાસ તો કદાચ ઘરનાં લોકો પણ ન કરી શકે. શ્લોકા માટે ઘણી બધી શોધ કરી પરંતુ પાત્ર શોધવામાં વાર લાગી. શ્લોકાની ઉંમર, નોકરી સેટ ન થાય કે એની પસંદગી મુજબ ન હોય. વળી, એની કુંડળીમાં મંગળ ને ઘણીવાર તો મળવા બોલાવે ત્યારે શ્લોકા જ ફરજ પરથી આવી ન શકે. છતાં એક પોલીસ ઓફિસર માટે મુરતિયો શોધવા મંગળમેળનો આખો પરિવાર મચી પડ્યો હતો.

ખૂબ મહેનત પછી સરસ મેચિંગ પાત્ર મળ્યું. એ શરદ બિઝનેસમેન હતો રંજનાબેને કહ્યું કે, “તમે બધી રીતે એકબીજા માટે યોગ્ય છો. અમે તો જોયું છે. તમે એકબીજાને જોઈ લો.” થોડી મુલાકાત બાદ બંને એકબીજાને પસંદ પડી ગયાં. સરસ રીતે વિવાહ નક્કી થયા. દાદાદાદીને અને સર્વ મંગળમેળ ટીમને નિમંત્રણ હતું. બધાં ખૂબ ખુશ હતાં. શ્લોકાના સહકર્મચારીઓએ થોડા દિવસ રજાની વ્યવસ્થા પણ કરી આપી હતી કે, ‘ફરવાના દિવસો છે, મોજ કરો’ પરંતું થોડા દિવસ પછી જુદું જ અનુભવાયું. શરદની વ્યસ્તતા અને શ્લોકાની રાતદિવસ ફરજ બાબતની એકબીજાને ખબર જ હતી જ. છતાં પણ લાગ્યું કે આ રીતે સાથે ન જીવી શકાય. પછી તો એકબીજાની ગેરહાજરી જ નહીં, એકબીજાની હાજરી પણ કંઈક અંશે તેઓને ખલેલ પહોંચાડતી. આખરે બંને પોતપોતાની અનુમતિથી મંગળમેળમાં ગયાં અને ત્યાં જ વિવાહ ફોક કર્યાં. આવી ઘટના મંગળમેળમાં પહેલીવાર બની હતી. બધાં લાચાર હતાં. એકબીજાને સોરી કહી શાંતિથી છૂટાં પડ્યાં.

પરંતુ અશ્વિનભાઈ અને રંજનાબેને બીડું ઝડપ્યું. તેમણે શ્લોકા ને શરદના પણ વિવાહ માટે યથાયોગ્ય પાત્ર શોધી આપવાની ખાતરી આપી. તેમણે પૈસા પાછા પણ આપી દીધા બંનેએ લેવાની ના પાડી. બધાની આંખોનાં ખૂણા ભીનાં હતાં પણ થાય શું? આ બધું નવાઈ પમાડે એવું ધારણા બહારનું બની રહ્યું હતું. પરંતુ રંજનાબહેને બંનેને સમજાવી અન્ય પાત્રની શોધ માટે તૈયાર કરી દીધાં.

થોડા સમય પછી શરદ માટે તો સુંદર સુયોગ્ય છોકરી મળી ગઈ. યોગાનુયોગ એનું નામ પૂનમ હતું. શરદપૂનમનો મેળ સરસ રીતે ઉજવાયો પણ ખરો.

શ્લોકા માટે ઘણી શોધ કરી અને એક એન્જિનિયર મિહિર મળ્યો. દેખાવે પણ ખૂબ સરસ હતો અને બંનેની જોડી પણ અદ્ભુત લાગતી હતી. બંને ખૂબ ખુશખુશાલ હતાં. વધુ મનમેળ જોવાનો હતો, બધી વાત સરસ અને સંતોષપૂર્ણ થઈ હતી. આખરે શ્લોકા અને મિહિરનાં ધામધૂમથી લગ્ન થયાં. નજર લાગી જાય ઓવારણા લેવાનું મન થાય તેવું આ જોડું શોભતું હતું. પરફેક્ટ પાર્ટનર મેળવી શ્લોકા ખુશખુશાલ હતી. આ વખતે શ્લોકાએ પંદર દિવસની રજા સામેથી લીધી.

ફરી ત્રણ જ મહિનામાં કોણ જાણે શું થયું બંને વચ્ચે ખટરાગ ઊભો થવા લાગ્યો. ખરેખર શ્લોકાના શિસ્તબદ્ધ સ્વભાવ પરંતુ અત્યંત ઋજુ દિલને કોઈ ન સમજી શક્યું. આ વાત પણ કોઈને સમજાઈ નહીં પરંતુ બધાંએ ધાર્યું કે બંનેની લગ્ન માટેની ઉંમર વધુ થઈ ગઈ હોવાથી બંને પોતપોતાની રીતે જીવતાં હોવાથી એક ન થઈ શક્યાં અને આખરે આ લગ્ન પણ છૂટાછેડામાં પરિણમ્યા. શ્લોકા થાકી. એણે હવે કદી લગ્ન ન કરવાનું નક્કી કર્યું.

શ્લોકા ઈન્ટરવ્યૂ લેનાર યુવતીની સામે આજે મનના ભાવ શબ્દોરૂપે વ્યક્ત કરતી હતી. તે યુવતીએ અચાનક પૂછ્યું, “તો મેડમ, પછી શું થયું?”

“શ્લોકા એ હસીને જવાબ આપ્યો, પેલો ભિન્ન- ભીંનું,તે હૃદયથી ખરેખર ભીનો છે. ભલે તેનો અભ્યાસ ઓછો છે પરંતુ તે મારો વહાલો પતિ છે. ભલે કદાચ લોકોની નજરમાં તે ભોળો છે, તમે ધારો છો તેટલો સમજદાર નથી પરંતુ મને તે સમજી શકે છે. મને ગર્વ છે ભલે તે નોકરી નથી કરતો પરંતુ ઘર સરસ રીતે સંભાળે છે. એ અમારી દીકરીનો ચોટલો પણ ગૂંથી દે છે. ઘરમાં દૂધ લેવાનું પણ કામ કરે છે. અમારાં બાળકોને સ્કૂલે લેવા મુકવા પણ જાય છે ક્યારેક મને પણ. અને હા, આજે પણ મંગળમેળ તે ચલાવે છે અને તેના દાદાદાદી સાથે જ અમે રહીએ છીએ.

મને લાગે છે કે મનનો મેળ એ જ સાચો મંગળમેળ. આખરે પ્રેમ શું છે? ડાળ પર દિલની જરા ટહુકી જવું.

યામિની વ્યાસ

Happy Pi Day

National Pi Day

3.14 is PI DAY (that’s March 14th!) Here are our favorite

Best Pi Day Memes for Celebrating 3.14

Niravrave Blog	2:42 PM (0 minutes ago)
to B.G.

 The most accurate value of pi is 62,831,853,071,796 digits, and was achieved by University of Applied Sciences (Switzerland) in Chur, Switzerland, on 19 August 2021. Using a high performance computer the challenge took 108 days and 9 hours to complete